تاریخچه آسانسور

یکی از کاربردی ترین و مهم ترین اختراع تکنولوژی از ابتدایی ترین نمونه تا مدرن ترین در زمان حال که امکان حرکت با سرعت و راحت را در بین طبقات مختلف ساختمان به ما می دهد وسیله ای به نام آسانسور است. به دلیل نقش مهم آن در زندگی افراد و ارتباط مستقیم با ایمنی و جان کاربران و استفاده کنندگان به موضوع تاریخچه آسانسور و سیر تکامل آن از قدیم تا به امروز می پردازیم.

سیر روند آسانسورها

1. ابتدایی ترین آسانسورها

تاریخچه آسانسور به هزاران سال قبل بر می گردد. در زمان های باستان در سال های قبل از میلاد مسیح برای جابجایی افراد و اشیاء در برج ها و ساختمان های بلند از سیستم های بالابر استفاده می شد. این سیستم ها به عنوان جرثقیل هایی بودند که ارتباط بین زمین و قسمت های بالای برج ها را امکان پذیر می کردند.

این بالابرها نیروی حرکت خود را از طریق انسان، حیوانات و یا سیستم های هدایت آب می گرفتند که بعد ها با پیشرفت فناوری موتورها جایگزین شده است.

ارشمیدس به عنوان اولین سازنده آسانسور در نخستین گزارش های ثبت شده در دانش نامه بریتانیکا در سال های قبل از میلاد مسیح، شناخته می شود. این وسیله که توانایی جابجایی وسایل و بارها را از طریق قرقره  داشت بالابر گفته می نامیدند.

2. آسانسورهای مکانیکی قرن 17

این وسیله سیر حرکت تکاملی خود را با پیشرفت های دانش علمی و فنی و تجربیات افراد طی کرده است. در دوران صنعتی در زمان ظهور آسانسورهای مکانیکی در قرن 17، صنعت آسانسور به یک مرحله جدید و پیشرفته قدم نهاده است.

نیاز به حمل و نقل عمودی در ساختمان های بلند و قلعه ها باعث ساخت این وسیله شد. پادشاه لویی پانزدهم دستور ساخت جابجایی مسافر به نام "صندلی پرنده" را صادر و در سال 1750 وسیله ای به نام پله لغزان توسط فرانسوا دومونت ساخته که از سیستم های مکانیکی وهیدرولیکی استفاده می کرد. در سال 1793 اولین آسانسور با پیچ محرک توسط ایوان کولیبین ساخته شد. نقطه آغاز ساخت آسانسورهای مسافربری را در این برهه زمانی می دانیم. 

3. آسانسورهای بخاری قرن 19 و 20

آنچه که از تاریخ خوانده می شود انسان ها توانایی ساخت سازه های بلند را داشته اند اما وجود پله های زیاد مانع ساخت شده است. این مشکل زمانی حل شد که با اختراعات موتور بخار و سیستم کنترل به وسیله کابل، این نوع آسانسورها شکل گرفتند. در سال 1853 توسط الکساندر لیف با استفاده از موتور بخار آسانسوری را اختراع کرد که به ما این امکان را می داد تا به طبقات بالاتر حرکت کنیم در نتیجه ساختمان ها مرتفع تر، ظرفیت باربری و سرعت بیشتر شد. در سال 1854 مکانیک آمریکایی آلیشا اوتیس، ایمنی را با به کارگیری چرخی ضامن دار در زمانی که طناب پاره شود و از سقوط جلوگیری شود را مطرح کرد که مقدمه ای برای کاربرد گسترده آسانسور ها شد.

در اوایل قرن 20 تکنولوژی آسانسورهای مکانیکی بهبود و سیستم های کنترل الکترونیکی به وجود آمدند. این پیشرفت هاعبارتند از:

علاوه بر موارد ذکر شده، تکنولوژی های نوین مثل آسانسورهای بدون کابل، آسانسورهای مغناطیسی و آسانسورهای خورشیدی نیز در حال توسعه هستند که موجب کاهش مصرف انرژی و افزایش سرعت و بهبود عملکرد آن ها می شوند.

تا قبل از دهه ی 1990 عمده آموزش ها در صنعت آسانسور در کارخانه های آسانسور سازی بر اساس آموزش استاد و شاگرد بوده است به همین علت آموزش محدود و پنهان بود اما برای اولین بار در سال 1995 اتحادیه آسانسور و پله برقی انگلستان با همکاری پروفسور یانوفسکی و پروفسور جینا بارنی اقدام به برگزاری دوره های آموزش کوتاه مدت در صنعت آسانسور نمودند که مورد استفاده نصاب ها و متخصصین قرار گرفت. پس از آن در دانشگاه های معتبر در مقطع کاردانی و کارشناسی دوره های دانشگاهی این صنعت شکل گرفت.

سیر تکامل آسانسور در ایران

آسانسورها در ایران قدمتی 80 سال دارد که به بررسی آن می پردازیم:

• استفاده از آسانسورها در ایران به دهه ی 1920 باز می گردد. در این زمان آسانسورها به صورت محدود در ساختمان های عمومی مثل هتل ها و بانک ها نصب می شد. با گسترش شهرها و نیاز به ساختمان های بلند و چند طبقه، استفاده از آسانسور در ایران افزایش یافت. یکی از اولین آسانسورها که امروزه اثری از آن یافت نمی شود در پالایشگاه نفت آبادان در دوران حکومت احمد شاه قاجار است اما آنچه که مسلم است در زمان پهلوی اول در ساختمان هایی مثل اطراف میدان امام خمینی، باشگاه افسران ستاد ارتش و کتابخانه آثار ملی توسط کارشناسان خارجی و اولین نسل های متخصص صنعت آسانسور در ایران نصب شده است.

• در دهه ی 1940 صنعت ساخت و نصب آسانسور در ایران پیشرفت کرد و شرکت های خارجی برای ساخت و نصب آن وارد شدند و به ایجاد رقابت در این صنعت کمک کردند. اولین آسانسورها توسط شرکت اوتیش شیندلر تولید می شدند.

• در دهه ی 1960 در شهرهای بزرگ ساختمان های بلند بیشتر شدند و نیاز به آسانسورهای بیشتر احساس شد و به همین علت شرکت های داخلی در زمینه ساخت و نصب آسانسور فعالیت خود را آغاز کردند. ابتدا آسانسورها به صورت پک و بسته بندی از خارج وارد ایران می شدند اما بعد ها اولین کارگاه تولید درب و کابین توسط اوکسن الکسانی به وجود آمدند.

• در دهه ی 1980 و 1990 استفاده از آسانسور ها به دلیل رشد شهرنشینی به مرز قابل توجهی رسید به گونه ای که شرکت های داخلی توانایی خود را بهبود بخشیدند و بازار صنعت آسانسور را از آن خود کردند. اولین کارخانه آسانسورسازی ایران با نام ایران شیندلر تحت لیسانس شیندلر سوئیس تأسیس و هم زمان با دوره های تئوری و عملی به مجوز به تکنسین ها اعطا می نمود. پس از آن شرکت های دیگر نیز در زمینه صنعت آسانسور به بهره برداری رسید. 

• اخیرا با توجه به پیشرفت تکنولوژی و توسعه صنعت ساختمان در ایران، طراحی و ساخت آسانسور ها نیز تحت تأثیر قرار گرفته است به گونه ای که آسانسورهای مدرن تر، ایمن تر وکارآمد تر اهمیت یافته است و اثر مستقیم تکنولوژی مثل کنترل دیجیتال، صفحه های نمایش لمسی، پخش صوت و تصویر، اتصال به اینترنت، فناوری های بی سیم و ... مشخص شده است. امروزه با نظارت ارگان های دولتی مثل صنعت و معدن، سازمان استاندارد ملی وسندیکای صنایع آسانسور نظارت سخت گیرانه ای بر شرکت های آسانسور انجام می شود که در بازه های زمانی مشخص این مجوز بررسی و تمدید اعتبار می گردد.

برای مطالعه بیشتر به مقاله ظهور آسانسور در ایران مراجعه کنید.

نتیجه گیری

تاریخچه آسانسور نشان می دهد این اختراع در طول زمان به شکل قابل توجهی پیشرفت کرده است. از سیستم های بالابری اولیه تا آسانسورهای بخاری و مکانیکی و از آسانسور های الکتریکی تا آسانسورهای مدرن، این دستگاه از یک وسیله حمل و نقل ساده به یکی از اجزای اساسی ساختمان ها تبدیل شده است. با توجه به پیشرفت های تکنولوژی، آینده آسانسورها نیز هیجان انگیزتر خواهد بود. شرکت اوج لیفت با مجوز رسمی از سازمان صنعت و معدن با سابقه ای بیش از بیست سال در زمینه نصب انواع آسانسور و پله برقی با پروژه های موفق و درخشان با مشاوره رایگان در خدمت شما عزیزان است، جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان اوج لیفت در تماس باشید.

مطالعه بیشتر

طراحی آسانسور

 عجیب ترین آسانسورهای دنیا

ظهور آسانسور در ایران

رفع نگرانی و ترس خریداران آسانسور

همه چیز در مورد آسانسور