نصب آسانسور برای ساختمان‌های قدیمی

در قانون و مقررات جدید مربوط به ساختمان، نصب آسانسور برای ساختمان‌های بیش از سه طبقه الزامی ‌است. اما در ساختمان‌های قدیمی ‌این الزام رعایت نشده است و حتی در نقشه ساختمان‌ها هم فضایی برای این کار در نظر گرفته نشده است. گاهی با توجه به نیاز ساکنان ساختمان‌های قدیمی ‌و یا تغییر کاربری آن‌ها نیاز نصب آسانسور در ساختمان‌های موجود بوجود می‌آید. معمولا برای صاحبان این ملک‌های قدیمی ‌این سوالات پیش می‌آید که آیا امکان این کار وجود دارد؟ آسانسور را باید در کجا نصب کنیم و یا این که مشکلات و مراحل قانونی انجام این کار چیست؟

در ادامه این مطلب، سعی می‌شود که همه اطلاعاتی که برای نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌نیاز دارید را توضیح دهیم تا مالکان بتوانند با کمترین چالش اقدام به نصب آسانسور در ساختمان‌های موجود کنند. ذکر این نکته ضروری است که این کار بسیار تخصصی و پیچیده است و باید حتما قبل از هر اقدامی‌ با متخصصین آسانسور اوج لیفت مشورت کنید. 

امکان نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی 

برای بررسی امکان نصب آسانسور‌های قدیمی ‌باید از یک کارشناس آسانسور بخواهید که ساختمان را بازدید کند. در صورت امکان، این فرد می‌تواند برنامه ریزی‌ها، توصیه‌ها و طراحی‌های لازم برای نصب آسانسور را به مالک یا مالکان ساختمان ارائه دهد. بنابراین، حتما کار امکان سنجی نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌را به فرد یا شرکت‌های آسانسوری معتبر بسپارید. 

مکان مناسب برای نصب آسانسور

برای نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌به حداقل 0.6 تا 1 متر مربع فضای مناسب مورد نیاز است. با توجه به این که در ساختمان‌های قدیمی ‌فضایی برای نصب آسانسور تعبیه نشده است، اولین چالش متخصصان نصب امکان سنجی و پیدا کردن مکان مناسب برای تعبیه آسانسور است. 
برای نصب یک آسانسور سه نفره به 0.6 متر مربع، نصب آسانسور 4 نفره به 0.8 متر مربع و برای نصب آسانسور 5 نفره به حداقل 1 متر مربع فضا نیاز داریم. عموما در فضاهای کمتر از 120*120 امکان نصب آسانسور وجود ندارد
این فضای موردنیاز معمولا در فضای میانی راه پله‌ها و در مجاورت درب ورودی واحدها، در محل نورگیر یا حیاط تعیین می‌شود. 
علاوه بر این‌ها، اگر در ساختمان موردنظر بیش از یک راه پله وجود داشته باشد، می‌توان با تخریب یکی از راه پله‌ها فضای لازم را برای نصب آسانسور ایجاد کرد. این یک راهکار پرهزینه، پیچیده و پر دردسر است اما در صورتی که امکان نصب آسانسور خارج از ساختمان وجود نداشته باشد، می‌توان از این گزینه استفاده کرد. بنابراین، در صورتی که فضای مناسب وجود نداشته باشد، ناچار بخشی از ساختمان را تخریب می‌کنند تا فضای لازم برای نصب آسانسور ایجاد شود. 
اگر ساختمان موردنظر دارای فضای کافی در حیاط خلوت باشد، آسانسور را می‌توان در این فضا تعبیه کرد. گاهی اوقات هم امکان نصب آسانسور در بیرون از ساختمان (نصب در نمای ساختمان) وجود دارد. اما باید دقت کرد که آیا این فضا مشاء است یا خیر. در این صورت نیاز به کسب مجوزهای لازم و یا حتی خرید زمین یا پرداخت جریمه شهرداری وجود دارد. 
گزینه دیگر نصب آسانسور در داخل خانه‌ها است و زمانی قابل اجراست که طبقات یک ساختمان فقط یک واحد داشته باشند. 
برای تعیین فضای مناسب جهت نصب آسانسور در این ساختمان‌ها حتما لازم است که یک متخصص نصب آسانسور ساختمان را بازدید کرده و امکان سنجی نماید. 

هزینه نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌1402

برای نصب آسانسور در چنین ساختمان‌هایی ابتدا باید رضایت تمامی‌افراد ساکن جلب شود. با توجه به قانون 23 تملک آپارتمان‌ها، مالکان و ساکنین طبقات مختلف حتی طبقه همکف و طبقه اول در هزینه نصب آسانسور شریک هستند. البته این هزینه‌ها برای همه ساکنین یکسان نخواهد بود. 
از جمله مهم ترین عواملی که بر تعیین هزینه آسانسور در این ساختمان‌ها تاثیرگذار است عبارتند از:

•  تعداد طبقات 

• نوع و قیمت آسانسور

• دستمزد شرکت نصاب

• هزینه‌های تخریب ساختمان جهت ایجاد فضای مناسب

• مکان نصب

• هزینه‌های خرید زمین یا جریمه شهرداری در صورت نصب در فضای مشاع آپارتمان یا حریم خیابان،

• هزینه کارشناس 

• هزینه‌های پیش بینی نشده یا پیش بینی شده مثل جابجایی کنتورها، لوله و اتصالات

•  هزینه مجوز

•   و ...

  
  جهت تقسیم هزینه نصب بین ساکنان طبقات نیز قوانین و مقرراتی وجود دارد. به طور کل، مالکان هر طبقه باید دو برابر مبلغ پرداختی توسط طبقه قبلی شان را پرداخت کنند. 

نکات مربوط به نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی 

هنگام تصمیم گیری جهت نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌باید به نکات زیادی، از جمله مواردی که در زیر عنوان می‌شود، دقت کرد:

امکان نصب آسانسور در این ساختمان‌ها:

یک کارشناس آسانسور باید ساختمان را بازدید کند و مکان مناسبی را برای نصب آسانسور انتخاب کند که امکان سرویس و نگهداری آتی آن به راحتی وجود داشته باشد. در انتخاب مکان نصب باید به ظرفیت، ترافیک ساختمان و نوع کاربری آن دقت کرد.

قوانین ساختمان و موارد ایمنی:

برای انجام این کار باید به قوانین ساختمانی ملی و استانداردهای ساختمان دقت کرد. 

فضای چاه و ابعاد آن: 

باید اطمینان حاصل کرد که چاه آسانسور و ابعاد آن برای تعبیه تجهیزات آسانسوری مناسب است.

مسایل الکتریکال و تامین انرژی:

قبل از اقدام به نصب آسانسور باید مطمئن شوید که ساختمان قابلیت تامین انرژی الکتریکی موردنیاز برای راه اندازی آسانسور را دارد. 
برای نصب آسانسور در این ساختمان‌ها نیاز به برق سه فاز می‌باشد. اما اگر بنا به دلایلی از آسانسور هیدرولیک استفاده شد، می‌توان با استفاده از برق تک فاز هم آسانسور را راه انداخت. 

ظرفیت آسانسور 

باید با توجه به نوع کاربری، امکانات ساختمانی، شرایط ترافیکی و مسایل مشابه ظرفیت آسانسور را تعیین کرد. 

نوع آسانسور

باید با مشورت از یک کارشناس فنی آسانسور نسبت به انتخاب نوع آسانسور اقدام کرد. 

سیستم آسانسور

سیستم آسانسور شامل نوع درب‌ها، نوع موتور، موارد کنترل ایمنی و سایر تجهیزات آسانسور می‌شود که باید انتخاب آن‌ها را به یک کارشناس آسانسور سپرد. 

برآورد هزینه‌ها قبل از اجرا

عملیات پیاده سازی آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌بسیار هزینه بر، پیچیده و دردسر ساز است. مطمئن شوید که قبل از تصمیم گیری و اجرا حتما هزینه‌ها را پیش بینی کرده و  مقداری بودجه برای مسائل پیش بینی نشده اختصاص دهید. 

مشکلات نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی

از جمله مسایلی که برای نصب آسانسور در ساختمان‌های آماده وجود دارد عبارتند از:

چالش بر سر توافق بین همسایگان و ساکنان ساختمان

معمولا یکی ازمشکلات اصلی که پروژه راه اندازی آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌را به تعویق می‌اندازد، عدم تفاهم ساکنان ساختمان و بحث بر سر مشاعات، محل چاه آسانسور، تغییرات در بخش‌هایی از ساختمان یا منازل در طبقات مختلف است. باید دقت کنید که قبل از تصمیم گیری و اجرایی کردن پروژه حتما با ساکنان بر سر مسایل مربوط به نصب آسانسور به توافق برسید. 

زمانبر بودن پروسه تایید کارشناس، تهیه نقشه و کسب مجوزهای لازم 

معمولا پروسه بازدید از ساختمان، تهیه و طراحی نقشه لازم برای اضافه کردن آسانسور به ساختمان قدیمی ‌بسیار پیچیده و زمان بر است. علاوه بر این‌ها، مسائل مربوط به اخذ تایید از سازمان نظام مهندسی را اضافه کنید. 
اگر قرار است از حریم خیابان و یا فضای حیاط برای نصب دستگاه استفاده کنید، احتمالا باید هزینه‌ها و مجوز شهرداری را هم به این لیست اضافه کنید. 

مساله تقسیم هزینه‌های راه اندازی آسانسور

سازمان مقررات ملی برای این موضوع تدابیری اندیشیده است و روش عادلانه ای را برای تقسیم هزینه‌های آسانسور معرفی کرده است (در ادامه بخوانید). با این حال، معمولا ساکنان طبقات اول و همکف به دلیل استفاده نکردن از آسانسور میلی به پرداخت هزینه برای نصب آسانسور ندارند. اما باید به این نکته دقت شود که نصب آسانسور در نهایت منجر به افزایش ارزش ملک خواهد شد.

مراحل قانونی برای نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی 

بعد از توافق ساکنین برای نصب آسانسور، ابتدا باید یک کارشناس فنی آپارتمان مورد نظر را یازدید کرده و مکان نصب را مشخص و نقشه آن را تهیه کند. در مرحله بعدی باید مجوزهای اجرایی لازم را از سوی سازمان نظام مهندسی دریافت کرد. 
طبق قانون شهرداری برای نصب آسانسور ساختمان‌های قدیمی ، ساختمان‌هایی که مراحل قانونی برای نصب آسانسور را طی نکنند و مجوز شهرداری برای نصب آسانسور را کسب نکرده باشند، در هنگام فروش ساختمان به مشکل می‌خورند و این آسانسورها معمولا تحت پوشش بیمه‌های حوادث قرار نمی‌گیرند.
مجوز شهرداری برای نصب آسانسور در ساختمان‌های موجود تنها در صورتی لازم است که آسانسور در فضای داخلی نصب نشده باشد. (مثلا در فضای خارج از ساختمان، مثل حیاط  یا نما). در غیر این صورت، نیازی به کسب مجوز شهرداری برای این کار نیست. 
 در صورت نصب آسانسور در حریم ساختمان باید اقدامات لازم جهت اضافه شدن این آن به سند ساختمان انجام شود.

نصب آسانسور ساختمان‌های قدیمی ‌در مشهد 

شرکت اوج لیفت به دلیل داشتن سابقه طولانی مدت و کسب اعتماد مشتریان در زمینه نصب آسانسور در انواع ساختمان‌ها امکان مشاوره نصب آسانسور در ساختمان‌های قدیمی ‌را برای صاحبان این ملک‌ها فراهم کرده است. اگر قصد دارید به ملک فعلی خود یک دستگاه آسانسور اضافه کنید، حتما با کارشناسان فنی ما تماس بگیرید. البته خدمات این شرکت مختص شهر مشهد نبوده است و پروژه‌های متعددی در شهرهای مختلف ایران و کشورهای مجاور از جمله عراق و عمان انجام داده است.